ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΣΤΑΝΙΑΣ

Το κάστανο ανήκει στην οικογένεια Castanea Sativa και ευδοκιμεί σε δασικές περιοχές της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Ευρώπης και Β. Αμερικής. Στην Ελλάδα φύονται κυρίως στη Θεσσαλία, στην Μακεδονία και στις ορεινές περιοχές της Κρήτης, της Πελοποννήσου και της Λέσβου. Η καστανιά είναι πολύ μεγάλο φυλλοβόλο δένδρο που χαρακτηρίζεται ερμαφρόδιτο γιατί φέρει αρσενικά και θηλυκά άνθη στο ίδιο δέντρο.

ΦΥΤΩΡΙΑ ΔΗΜΟΥ
Αρχίζει να αποδίδει καρπό έπειτα από 5-6 χρόνια από τη φύτευσή της. Κάθε δένδρο μπορεί να αποδώσει 20 έως 50 κιλά. Τα κάστανα μεγαλώνουν πάνω στο δένδρο, μέσα σε ένα αγκάθινο κέλυφος και όταν ωριμάσουν, το κέλυφος σκίζεται και τα κάστανα πέφτουν στη γη, όπου και συλλέγονται.
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΦΥΤΩΝ
ΜΗΝΕΣ
- ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
- ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
- ΜΑΡΤΙΟΣ
ΕΔΑΦΟΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑ
Κλιματολογικά η καστανιά απαιτεί περιοχές με υψηλό υψόμετρο (πάνω από 500 m) και κλίμα δροσερό έως ψυχρό. Η σύσταση του εδάφους πρέπει να είναι αμμώδες έως αμμοπηλώδες (σύσταση άμμου 50-60%) και τα εδάφη να είναι βαθιά με καλή στράγγιση. Για την καλλιέργεια της καστανιάς μεγάλος εχθρός είναι η παρουσία ανθρακικού ασβεστίου και για το λόγο αυτό το pH του εδάφους δεν πρέπει να ξεπερνά την κρίσιμη τιμή του 6.5. H παρουσία ανθρακικού ασβεστίου θα πρέπει να υπάρχει μόνο στις περιπτώσεις που θέλουμε να αυξήσουμε το pH, όταν δηλαδή το έδαφος μας έχει τιμή κάτω από 4.5. Η καστανιά απαιτεί εδάφη πλούσια σε οργανική ουσία (>3%) για αυτό συνίσταται η χρήση καλά χωνεμένης κοπριάς. Επίσης η συνήθης λίπανση της είναι με 10-15 κιλά αζώτου ανά στρέμμα, 15-20 κιλά φωσφόρου ανά στρέμμα και περίπου 20 κιλά καλίου ανά στρέμμα.


ΛΙΠΑΝΣΗ
Αν και η καστανιά είναι ένα δέντρο που αξιοποιεί φτωχά εδάφη, για να δίνει σταθερή και ικανοποιητική κάθε χρόνο παραγωγή, έχει ανάγκη από μια πλήρη και ορθολογική ετήσια λίπανση. Η καστανιά είναι ένα δέντρο απαιτητικό σε άζωτο και κάλιο. Η δόση του αζώτου πρέπει να είναι 50γρ/χρόνο ηλικίας σε κάθε δέντρο τη περίοδο από τις 15 Μάρτη μέχρι 15 Απρίλη για τα πρώτα 5 χρόνια (άρα σύνολο 250γρ/δέντρο τα πρώτα 5 χρόνια). Αν υπάρχει έλλειψη καλίου και φωσφόρου στο έδαφος για τα 5 πρώτα χρόνια χορηγούμε 500γρ (1ο χρόνο), 1000γρ (2ο χρόνο), 1500γρ (3ο χρόνο), 2000γρ (4ο χρόνο), 2500γρ (5ο χρόνο) σε κάθε δέντρο χρησιμοποιώντας μικτό λίπασμα 11-15-15. Μετά τον 6ο χρόνο συνίσταται 9-12γρ αζώτου/στρέμμα, 9-12γρ καλίου/στρέμμα, 6-9γρ φωσφόρου/στρέμμα. Η ανάλυση των φύλλων αφου προηγηθεί η δειγματοληψία αυτών, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην καστανιά για να διαπιστώσουμε τη θρεπτική της κατάσταση, να διαγνώσουμε τυχόν τροφοπενία ή περίσσεια θρεπτικών στοιχείων και σε συνδυασμό με τις αναλύσεις εδάφους, τις καλλιεργητικές εργασίες και τις κλιματικές συνθήκες να προγραμματίσουμε και να καθορίσουμε τη λίπανση εκείνη που θα αποσκοπεί στην αύξηση της παραγωγής
ΚΛΑΔΕΜΑ
Όσο αφορά το κλάδεμα της καστανιάς το πιο επικρατέστερο σχήμα μόρφωσης των δέντρων είναι το κυπελλοειδές. Η κόμη του δέντρου αποτελείται από τρείς πλάγιους βραχιόνες, που σχηματίζουν γωνία 50o έως 60o με τον κορμό. Κάθε βραχίονας φέρει 2 έως 3 καλά αναπτυγμένους σκελετικούς κλάδους, που σχηματίζονται σε απόσταση περίπου 40-50cm ο πρώτος από τη βάση του και στην ίδια περίπου απόσταση οι άλλοι μεταξύ τους και αντίθετα ως προς τον προηγούμενό τους. Η διαμόρφωση του σχήματος των δέντρων, προκειμένου να μπουν γρήγορα σε καρποφορία, πρέπει να συμπληρώνεται σε όσον το δυνατό μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και με ελαφρές επεμβάσεις. Η καλύτερη εποχή για το κλάδεμα της καστανιάς, είναι το δίμηνο Φεβρουαρίου- Μαρτίου. Το κλάδεμα καρποφορίας σε γενικές γραμμές πρέπει να έχει σαν στόχο την απομάκρυνση:
– Κάθε βλαστού ή βραχίονα που τείνει να καταστρέψει το σχήμα του δέντρου.
– Των βλαστών που βρίσκονται στο εσωτερικό του δέντρου και εμποδίζουν την είσοδο του φωτός.
– Των καχεκτικών βλαστών που συνήθως ξεραίνονται.
– Των νεκρών βλαστών.
– Των βλαστών που κάμπτονται προς το έδαφος και παρεμποδίζουν την εκτέλεση των καλλιεργητικών εργασιών.
– Των βλαστών και των υποβραχιόνων που αλληλομπλέκονται.
Ειδικότερα όμως λόγω της έντονης ακροτονίας της καστανιάς, επιβάλλεται παράλληλα να γίνεται κάθε δύο χρόνια ένα αυστηρό κλάδεμα επαναφοράς. Στην καστανιά η ανανέωση του καρποφόρου ξύλου πραγματοποιείται κυρίως από τους 1-2 μικτούς ανθοφόρους οφθαλμούς της κορυφής του ετήσιου βλαστού. Για να αποφεύγεται επομένως η δημιουργία απογυμνωμένων μακριών βλαστών οι οποίοι επιπλέον συνεχώς εξασθενούν και από ένα στάδιο και μετά καθίστανται άκαρποι, συνιστάται κάθε 2-3 χρόνια μια αυστηρή επιβράχυνση τους (αφαίρεση ξύλου μέχρι ηλικίας 3-4 ετών) ώστε να υποκινηθεί ο σχηματισμός νέων και εύρωστων βλαστών.